Als je tijdens de lessen en toetsen op school gebruik hebt gemaakt van hulpmiddelen, is de kans groot dat je hiervan ook gebruik mag maken bij je centrale examens. De hulpmiddelen of andere ondersteuning heb je, omdat je bijvoorbeeld dyslexie hebt of een (chronische) ziekte of handicap. Ga bij je mentor, begeleider of examensecretaris na of de ondersteuning ook bij de centrale examens mogelijk is, en of dit geregeld is.
Kom je er met je school niet uit of heb je specifieke vragen over ondersteuning tijdens je examen? Dan kan je contact opnemen met LAKS of Ouders & Onderwijs.
Als je vanwege bijvoorbeeld dyslexie, autisme, een (chronische) ziekte of handicap extra tijd nodig hebt bij je centrale examens, mag de school jou 30 minuten extra tijd geven bij de centrale examens. Vaak is hiervoor een deskundigenverklaring nodig en moet al langer op school bekend zijn dat je een ondersteuningsbehoefte hebt.
Heb je meer tijd nodig om je examen te maken, dan kan jouw school hiervoor overleggen met het CvTE. Extra tijd mag er niet toe leiden dat je meer tijd hebt om na te denken over de vragen of opdrachten van het examen, het gaat erom dat je beter in staat bent om het examen te maken zonder last te hebben van je beperking, handicap of ziekte.
De school kan ook samen met jou beslissen dat een of meerdere pauzes een betere aanpassing is voor jou tijdens het centraal examen. Dit moet onder toezicht. De pauze mag worden gebruikt in aanvulling op tijdverlenging of in plaats van tijdverlenging. De invulling en duur van de pauze bepaalt de school in overleg met jou.
Meer informatie over examen doen met extra tijd en/of pauzes vind je in de handreiking passend examineren.
Als je een ondersteuningsbehoefte hebt waarbij het lastig is te schrijven met een pen, dan kan je aangeven dat je tijdens het centraal examen op een computer wilt werken. Dat kan bijvoorbeeld als je een motorische beperking hebt of dyslexie. Je mag op die computer (natuurlijk) geen toegang hebben tot hulpmiddelen die bij het centraal examen niet zijn toegestaan.
Heb je een andere moedertaal dan het Nederlands en heb je minder dan zes jaar onderwijs in Nederland gevolgd, dan mag je bij alle examens een digitaal woordenboek gebruiken (moedertaal/thuistaal - Nederlands en/of Nederlands). Bij de examens moderne vreemde talen mag je, net als alle kandidaten, behalve het woordenboek Nederlands - doeltaal ook het woordenboek thuistaal - doeltaal gebruiken. Ook heb je recht op 30 minuten extra examentijd.
Als je regelmatig naar het ziekenhuis moet en/of medische behandelingen krijgt, dan is dat vaak lastig te combineren met je examens. De directeur van je school kan je tijdverlenging en pauze toekennen als je dat door je ziekte nodig hebt.
Daarnaast zijn er, als je (ernstig/chronisch) ziek bent, mogelijkheden om gespreid examen te doen of examen te doen op een andere locatie. Je school moet daarvoor wel overleggen met de Inspectie. Het is mogelijk om:
- je examens te spreiden over het eerste en tweede tijdvak (hier is geen overleg met de Inspectie voor nodig);
- je examens over twee jaar te spreiden;
- je examens zowel te spreiden over tijdvakken als over jaren;
- je examens op een andere locatie (ziekenhuis of thuis) af te leggen;
- je centraal examen thuis te maken (onder toezicht van school).
Meer informatie over examen doen als je (chronisch) ziek bent vind je in de handreiking passend examineren
Heb je een auditieve beperking, dan krijg je tijdens je examen dezelfde ondersteuning als je gewend was tijdens het schooljaar. De directeur van je school kan je tijdverlenging en eventueel alternatieve hulpmiddelen toekennen. Zo zou je mogelijk ondersteuning van een gebarentolk kunnen krijgen als je hier in het onderwijs ook gebruik van hebt gemaakt. In sommige gevallen krijg je ook een aangepaste versie van het examen. Dit is het geval bij digitale examens waar geluid in voorkomt.
Meer informatie over examen doen met een auditieve beperking vind je in de handreiking passend examineren.
Als je een visuele beperking hebt dan kan je tijdens je examen dezelfde ondersteuning krijgen die je gewend was tijdens het schooljaar. Er zijn voor jou verschillende mogelijkheden:
- een examen als digitaal Word-bestand geschikt voor de brailleleesregel;
- een gesproken versie van het examen (Daisy audio-cd);
- een examen als pdf geschikt voor verklanking en/of vergroting van het lettertype.
Daarnaast is het mogelijk om tijdsverlenging te krijgen:
- maximaal 50% tijdverlenging voor slechtzienden;
- maximaal 100% voor leerlingen die braille gebruiken.
Meer informatie over examen doen met een visuele beperking vind je in de handreiking passend examineren.
Passend examineren kan ook aan de orde zijn als je een ondersteuningsbehoefte hebt die je niet direct kan zien, maar waar je wel door gehinderd wordt bij het maken van het examen. Denk bijvoorbeeld aan aandacht- en concentratieproblemen, dyslexie en dyscalculie of (kenmerken van) autisme. Maar je kan ook last hebben van ernstige emotionele problematiek. Met een verklaring van een deskundige kan je dan bij het examen ook gebruik maken van bijv. 30 minuten extra tijd of juist een time-out.